De Ouwe manus

 

 

Mede dank zij de heer Jan Weij van Tugspotters is de geschiedenis van de sleepboot bekend geworden.

Het schip is in 1900 is gebouwd in Rotterdam op de werf van P. Smit als Stoomsleepboot, 95 ipk, en gedoopt als Adjudant. De Eigenaar was dhr P Smit zelf. De afmetingen kloppen niet helemaal met de huidige afmetingen maar zeer waarschijnlijk is er een stuk tussen geplaatst in de periode 1900 - 1948..

In 1912 is het schip herdoopt tot Groningen.

Op 23 februari 1920 is het schip uit de vaart genomen en omgedoopt tot Oostplaat en ingezet voor de havendienst (Spido) in Rotterdam. Volgens de registers stond er toen een 60PK Deuts-Brons motor in. Waarschijnlijk is deze motor er in dit jaar ingezet ter vervanging van de Stoommachine. In de Klipperaak Helena staat nog een motor van dit type. Overigens zijn er maar 4 motoren van dit type gemaakt.

Hieronder een foto van dit type motor. Mogelijk dat deze motor oorspronkelijk in mijn schip heeft gestaan. Wie het weet mag het melden op: jachtbouw.ronvanelp@live.nl

 

 

 

 

In 1941-1945 is het schip in beslag genomen door de Wehrmacht.

Op 12 januari 1948, na de oorlogsjaren, is het schip verkocht aan de heer A Hoekman uit Urk. Daarna is het casco op de werf Botje Ensing in opdracht van de heer D. Huizing of de heer Hoekman (dit deel is nog onduidelijk) omgebouwd tot de sleepboot zoals zij er nu uit ziet. Haar naam is door de heer Huizing ,die het schip heeft in 1948 heeft aangekocht, omgedoopt tot Dea, genaamd naar de gezinsleden Douwe, Edy en Anneke. Er is toen een 2e hands 100 PK Kromhout uit 1936 in geplaatst.

De motor liep maximaal 320 toeren en gaf Huizing een hoop hoofdbrekens. Regelmatig was hij te gast bij de Kromhout fabriek in Amsterdam.. De eerste maal dat Huizing met de motor bij de Kromhoutwerf kwam wist men hem fijntjes te vertellen dat hij een "machinekamer vol armen en benen" had gekocht. Na 4 jaar modderen heeft de motor in 1953 de geest gegeven. Hij sloeg op hol en de machinekamer was een grote puinhoop. Zelfs het vliegwiel was van de motor geslagen door het heftige schudden. Voor 30.000 gulden werd, mede door de inmiddels goede relatie met de Kromhoutwerf, er een gloednieuwe Kromhout 3H3 120 PK ingebouwd. (Bron: H.de Groot, Zuidhorn)

Hieronder een oude foto toen het schip nog de naam Dea had. Jaartal is onbekend.

 

 

Huizing verkocht de Dea in vermoedelijk in 1968 of 1976 aan Van Dreumel uit Nijmegen die hem Tevreden noemde. In 1985 heeft het schip aan de ketting gelegen in Kwaadmechelen (B)

In 1986 werd Klaas Schuitema in Groningen de eigenaar en noemde haar Ida

In 1997 is zij door de heer Stienstra uit Ijlst gekocht en omgedoopt tot Tine.

Hieronder een foto zoals zij eruitzag toen ze als Ida is verkocht met dank aan de heer H. de Groot auteur Volaan Vooruit.

 

 

In 2003 is het schip door Herman Meijer gekocht (samen met zijn vader). Na een lange zoektocht langs verschillende schepen hebben ze tenslotte op basis van het model, interieur en de motor de knoop doorgehakt.

Het schip is omgedoopt tot d’Ouwe Manus als eerbetoon aan de op Opa van H. Meijer die op diverse sleepboten vaarde als binnenschipper in de Amsterdamse haven. Zijn pet en kompas varen nog steeds mee op dit unieke schip.

Het schip is 2012 gekocht door mijn oom Johny van Elp uit Lochem. Hij heeft het schip geheel gerestaureerd en in orginele toestand behouden. Mijn oom is met D' ouwe Manus op verschillende sleepbootdagen te vinden bijv. in Zwartsluis Elburg en Vianen.

D' ouwe Manus is een officieel varend monument, ingeschreven bij het FONV en onderdeel van het historisch varend erfgoed van Nederland.

Gegevens

Bouwjaar: 1900. Werf: N.V. Machinefabriek & Scheepswerf “De Industrie” van P. Smit Jr., Slikkerveer. Bouwnummer: 158.

LoaxLllxbxhxdg.(oude toestand): 12,81 x - x 3,50 x - x 1,57 meter. Waterverplaatsing: 12,360 ton.

LoaxLllxbxhxdg.(huidige toestand): 14,48 x - x 3,50 x - x 1,57 meter. 

Ketel: 1x 1 vuurs P. Smit Jr., nr. 147 uit: 1900 V.O.: 23 m2. Werkdruk: 8,8 atm.

Machine: 1x 2 cil. P. Smit Jr., nr. 167 uit 1900. Inbouw: 1900. Vermogen: 95 ipk.

Machine: 1x ? cil. Kromhout uit 1936. Inbouw: 1936. Vermogen: 100 apk. = 74 kW.

Machine: 1x 3 cil. Kromhout, nr. 13913, type 3H3 uit 1953. Inbouw: 1953. Vermogen: 120 apk. = 88 kW. Toeren: 375 tpm. Op: 1x Schroef.

Brandmerk: 2468 B Gron. 1949
Brandmerk: 8766 B G 1998
Meetbrief: R.1524 – 19-09-1900

Namen:

00-10-1900 ADJUDANT/ Nederlandsche Stoomsleepdienst, Rotterdam.

01-01-1906 ADJUDANT/ N.V. Nederlandsche Stoomsleepdienst van P. Smit Jr., Rotterdam.

01-01-1909 ADJUDANT/ Nederlandsche Stoomsleepdienst van P. Smit Jr., Rotterdam.

23-12-1912 GRONINGEN (1)/ N.V. Nederlandsche Stoomsleepdienst v/h van P. Smit Jr., Rotterdam.

00-00-1913 GRONINGEN (1)/ N.V. Nederlandsche Stoomsleepdienst v/h. van P. Smit Jr., Rotterdam.

23-02-1920 OOSTPLAAT (1)/ N.V. Havendienst Spido, Rotterdam.

17-07-1941 Door de Duitsers gevorderd en in dienst bij de Deutsche Kriegsmarine.

07-01-1946 Terug naar eigenaar.-

12-01-1948 OOSTPLAAT/ Fa. A. Hoekman & Zn, Machinefabriek, Urk.

04-12-1949 DEA (22.02468)/ D. Huizing, Groningen.

13-03-1957 DEA/D. Huizing, Groningen.

11-06-1976 TEVREDEN/ J.H.N. van Dreumel, Nijmegen.

00-00-1986 IDA/Wed. K. Schuitema-de Boer, Groningen.

00-00-1997 IDA/P. Sijperda, Osingahuizen.

01-12-1998 TINE (22.08766)/J. Stienstra, IJlst.

00-00-2003 D'OUWE MANUS/ M. Meijer, Den Oever.

00-00-2012 D'OUWE MANUS/ J. van Elp, Lochem.